İyilik yaparken nelere dikkat edilmeli

iyilik nasıl yapılmalıdır? gönül rızası şart mıdır?
Gönül Rızası İle Verilen Bir İhsan

Sa'dî (k.s.) hazretleri buyurdular:
باحسانى آسوده كردن دلى به از الف ركعت بهر منزلى
-"Gönül rahatlığı (candan ve gönülden ihlas) ile verilen bir ihsan,
Kalbi, bin rek'at (nafile namazın kazanacağı) makam ve rütbelerden daha yüce çıkarır…"

Hikâye

İsrâil oğulları arasında kıtlık olmuştu. Fakirin biri, İsrâil oğullarının sokaklarından bir sokağa girdi. O sokakta zengin bir ev vardı. Fakir kişi;
-"Allâh rızâsı için bana sadaka veriniz!" dedi.
Zengin adamın kızı, o fakire sıcak bir ekmek verdi.
Yolda zengin kişi, o fakirle karşılaştı. Ve ona;
-"Sana bu ekmeği kim verdi?" diye sordu.
O da (zenginin kendi evini işâret ederek);
-"Şu evin kızı verdi!" dedi.
Zengin kişi, büyük bir hırsla evine girdi. Ve kızının sağ elini kesti.
(Zaman geçti…)
Allâhü Teâlâ hazretleri, o zenginin halini değiştirdi. Çok fakir düştü. Fakir olarak da öldü.
Sonra zengin bir genç, onun kızını çok güzel gördü, gerçekten o kız güzeldi. Onunla evlendi. Kızı kendi evine aldı.
Gece olduğunda, sofra hazırlandı.
Kız, sol elini yemeğe uzattı. Genç adam kendi kendine;
-"Fakirlerin az edebli olduklarıni işittim!" diye geçirdi ve sonra fakir kıza;
-"Sağ elini uzat!" dedi.
Kız ikinci ve üçüncü kere yine sol elini uzattı. O anda, gizliden şöyle bir ses geldi:
أخرجى يدك اليمني فالرب الذى أعطيت الخبز لأجله رد عليك يدك اليمني
-"Sağ elini çıkart! Senin kendisinin rızâsı için ekmek verdiğin Rabbin sana elini geri verdi!"
Kız sağ elini çıkarttı; Allâh'ın izniyle yerindeydi… (Yıllar önce kesilen eli yerindeydi…. Kızcağız, kocasıyla beraber mutluca) ekmek yedi.
Ravza kitabında da böyledir.

İyilik Yap Denize At

تو نيكى كن بآب أنداز اى شاه اكر ماهى نداند داند الله
-"Ey şâh! Sen iyilik yap denize at!
Eğer balık bilmezse; Allâh bilir!"