İslamda Kardeşlik ve Dostluk Hakları
İslam kardeşliği ve Dostluk hakları nelerdir?İslamda kardeşlik haklarıİslamda kardeşlik hakları iki şahıs arasında nikah akdi gibi bir bağdır.Nikah akdi nasıl riayet edilmesi gereken haklar iktiza ediyorsa kardeşlik de böyledir.
İslamda kardeşlik hakları sekizdir:
1-Birinci hak maldadır.Rasülüllah (s.a.v.)Efendimiz :
"İki kardeş iki el gibidir.Biri diğerini yıkar" buyurmuşlardır.Kardeşler arasında mal ile yardımlaşma 3 derecedir:
a-En aşağı derecesi;Kardeşini kölesi veya hizmetçisi kadar düşünmek.Malının fazlasından onun ihtiyacını görmek.
b- Kardeşini kendi seviyesinde tutmak;Onu mal ve servetinde ortak gibi görmektir.
c- Kardeşliğin en yüksek mertebesidir ki,Kardeşini kendisine tercih etmesidir.İşte bu sıddıklar mertebesi ve Allah için birbirini sevenlerin en üstün derecesidir.
2-Fiilen ve bedenen yardıma muhtac olduğunu görünce onun istemesine mahal bırakmadan yardımına koşmak ve kendi işini sonraya bırakmaktır.Bunun en düşük derecesi gücü yetecek bir yardım istediği zaman güler yüz ve tatlı sözle ve memnuniyetle yardımına koşmaktır.
3-Yanında veya gıyabında onun kusurlarını bilmezlikten gelmek ve onlardan hiç bahsetmemek.Konuştuğunu reddetmekten kaçınıp sükut etmek.
Tecessüsten ve ahvalini sormaktan kaçınmak,sana söylediği sırları hiç kimsye söylememek.Onun ailesine ve dostlarına dil uzatmamak ve başkasının onun aleyhindeki konuşmaları ona söylememektir.Çünkü sana söven o sözü sana getirendir.Kusurları örtmek ve onları görmezden gelmek dindarların şiarıdır.(lakin bu doğruyu tavsiye etmemek uyarmamak anlamına değildir.)
4-iyi, faydalı ve muhabbet artırıcı sözleri konuşmaktır.Çünkü sükut ile yetinenler ölüler ile kardeşlik etmiş gibi olurlar.Kardeş edinmekten maksat onlardan faydalanmaktır da onların ezasından kurtulmak değildir.Dliyle ona sevgisini anlatmalı bir derdi olup olmadığını sormalıdır.Dostuna nasihat etmek ,bilmediklerini öğretmek de konuşulması lazım olan hususlardandır.
5-Bazı sürçme (yanlış)ve hatalarını bağışlamaktır.Dostun sürçmesi ya bir günah işlemesiyle vey akardeşine karşı kardeşlik hatasında olur.Eğer günah işlemekte ısrar ederse ona güzel nasihatlarda bulunur.Şayet tesir etmezde günahta devam ederse o kardeşliğin terk edilip edilmemesi hususunda görüş ayrılığı vardır.Yani ya terk edecek yada onun düzelmesi için çalışacak) Kendisine karşı işlediği hatalara gelince ayrılmayı gerektirecek şekilde bir hata olsa bile af edip tahammül göstermek evladır.
6-Dostunun, kardeşinin hayatında ve ölümünden sonra kendisi için dua ettiği gibi on da dua etmek.
7-Dostlukta vefa ve samimiyettir.Vefanın manası :ölünceye kadar muhabbet ve dostluğu devam ettirmek ,onun ölümünden sonrada halkı ve dostlarıyla Sevgi ve muhabbet devam ettirmektir.Sevgi ve muhabbet zaten ahiret hayatı için aranır.
8-Dostuna yük olmamak .Tekellüf ve teklifi terk etmek.Yani kardeşine zor ve ağır gelecek şeyi ona teklif etmemektir.Hatta ihtiyaçlarını ondan gizler.Lüzumsuz tevazu ,hürmet ve lüzumundan fazla hizmetle de ona ağırlık vermez.
Cüneydi Bağdadi "Allah için birbirini seven iki kişiden birinin diğerinden çekinmesi mutlaka birinin kusurundandır" demiş.Hz.Ali (R.a.)'da "Dostların kötüsü senin için külfet ve zahmete girip seni özür dilemeye mecbur edendir" buyurmuştur.
Herkesle arkadaşlık yapılmaz.Arkadaşlık yapılacak kimsede 5 şart aranmalıdır:
1-Akıllı olmak
2-Güzel ahlaklı olmak
3-Fasık olmamak
4-Bidat ehli olmamak
5-Dünyaya haris (çok düşkün)olmamak
İslamda kardeşlik hakları sekizdir:
1-Birinci hak maldadır.Rasülüllah (s.a.v.)Efendimiz :
"İki kardeş iki el gibidir.Biri diğerini yıkar" buyurmuşlardır.Kardeşler arasında mal ile yardımlaşma 3 derecedir:
a-En aşağı derecesi;Kardeşini kölesi veya hizmetçisi kadar düşünmek.Malının fazlasından onun ihtiyacını görmek.
b- Kardeşini kendi seviyesinde tutmak;Onu mal ve servetinde ortak gibi görmektir.
c- Kardeşliğin en yüksek mertebesidir ki,Kardeşini kendisine tercih etmesidir.İşte bu sıddıklar mertebesi ve Allah için birbirini sevenlerin en üstün derecesidir.
2-Fiilen ve bedenen yardıma muhtac olduğunu görünce onun istemesine mahal bırakmadan yardımına koşmak ve kendi işini sonraya bırakmaktır.Bunun en düşük derecesi gücü yetecek bir yardım istediği zaman güler yüz ve tatlı sözle ve memnuniyetle yardımına koşmaktır.
3-Yanında veya gıyabında onun kusurlarını bilmezlikten gelmek ve onlardan hiç bahsetmemek.Konuştuğunu reddetmekten kaçınıp sükut etmek.
Tecessüsten ve ahvalini sormaktan kaçınmak,sana söylediği sırları hiç kimsye söylememek.Onun ailesine ve dostlarına dil uzatmamak ve başkasının onun aleyhindeki konuşmaları ona söylememektir.Çünkü sana söven o sözü sana getirendir.Kusurları örtmek ve onları görmezden gelmek dindarların şiarıdır.(lakin bu doğruyu tavsiye etmemek uyarmamak anlamına değildir.)
4-iyi, faydalı ve muhabbet artırıcı sözleri konuşmaktır.Çünkü sükut ile yetinenler ölüler ile kardeşlik etmiş gibi olurlar.Kardeş edinmekten maksat onlardan faydalanmaktır da onların ezasından kurtulmak değildir.Dliyle ona sevgisini anlatmalı bir derdi olup olmadığını sormalıdır.Dostuna nasihat etmek ,bilmediklerini öğretmek de konuşulması lazım olan hususlardandır.
5-Bazı sürçme (yanlış)ve hatalarını bağışlamaktır.Dostun sürçmesi ya bir günah işlemesiyle vey akardeşine karşı kardeşlik hatasında olur.Eğer günah işlemekte ısrar ederse ona güzel nasihatlarda bulunur.Şayet tesir etmezde günahta devam ederse o kardeşliğin terk edilip edilmemesi hususunda görüş ayrılığı vardır.Yani ya terk edecek yada onun düzelmesi için çalışacak) Kendisine karşı işlediği hatalara gelince ayrılmayı gerektirecek şekilde bir hata olsa bile af edip tahammül göstermek evladır.
6-Dostunun, kardeşinin hayatında ve ölümünden sonra kendisi için dua ettiği gibi on da dua etmek.
7-Dostlukta vefa ve samimiyettir.Vefanın manası :ölünceye kadar muhabbet ve dostluğu devam ettirmek ,onun ölümünden sonrada halkı ve dostlarıyla Sevgi ve muhabbet devam ettirmektir.Sevgi ve muhabbet zaten ahiret hayatı için aranır.
8-Dostuna yük olmamak .Tekellüf ve teklifi terk etmek.Yani kardeşine zor ve ağır gelecek şeyi ona teklif etmemektir.Hatta ihtiyaçlarını ondan gizler.Lüzumsuz tevazu ,hürmet ve lüzumundan fazla hizmetle de ona ağırlık vermez.
Cüneydi Bağdadi "Allah için birbirini seven iki kişiden birinin diğerinden çekinmesi mutlaka birinin kusurundandır" demiş.Hz.Ali (R.a.)'da "Dostların kötüsü senin için külfet ve zahmete girip seni özür dilemeye mecbur edendir" buyurmuştur.
Herkesle arkadaşlık yapılmaz.Arkadaşlık yapılacak kimsede 5 şart aranmalıdır:
1-Akıllı olmak
2-Güzel ahlaklı olmak
3-Fasık olmamak
4-Bidat ehli olmamak
5-Dünyaya haris (çok düşkün)olmamak
Konular
- 2023 Şevval Oruçları Ne Zaman Bitiyor?
- İslamda birlik Ve Beraberlik
- Adağımı Kesmem Gerekir mi?
- Ramazan Aynda Fitre Nasıl verilir?
- Göbek Bağı Gömülmeli midir?
- Habil İle Kabil ve İlk Cinayet
- Zilhicce Nedir?
- 2023 Zilhicce (kurban) Oruçları Ne Zaman Başlıyor?
- Uhud Şavaşını Kaybetmenin sebepleri nelerdir?
- 2022 Kurban Bayramı Ne zaman?
- 2022 Büyükbaş ve küçükbaş Kurbanlık Fiyatları Ne Kadar?
- Veli olmadan gelin ve damat kendi kendine şahitlik yaparsa
- Kurban Kesmenin Amacı nedir?
- Zammı Sureler Nasıl Okunur?
- Arafatta Hangi Dualar Okunur?
- Doğum Yapan kadın Günahlarından Arınır Sözü Ne Kadar Doğrudur?
- İmsak Bittikten Sonra Su İçmek Orucu Bozar mı?
- Sahurda Niyet Edilmezse Oruç Kabul Olur mu?
- Sahurda İmsak Bittikten Sonra Yemek Orucu Bozar mı?
- Diş Plağı Orucu Bozar mı?
- Fitre Verirken Her Kimse İçin Ayrı Niyet Şart mıdır?
- Fitre Vermek Vacip midir?
- Fitre Verirken Niyet Etmek Şart Mıdır?
- 2 Talak Vererek Boşamada Hükümler
- Öpmek Orucu Bozar mı?
- Ezan Okunurken Yemek İçmek Caiz Midir?
- Kürtaj Olduktan Sonra Oruç Tutabilir miyim?
- Fitre Alan Kişi Fitre Namazı Kılar Mı?
- Ramazanda Yarım Kalan Hatimler Hakkında
- TV yada İnternetten Hatim Olur mu?