Bu hususta ulemâmızın çeşitli sözleri var; ben bu sözleri karıştırmayı uygun görmüyorum. Peygamber Efendimiz'in hadis-i şeriflerinden biliyoruz ki, "Anne-babaya hizmet ve hürmet edenin, hayr ü hasenât yapanın ömrü artar." deniliyor. "Sıla-i rahim yapanın ömrü artar." diye bildiriliyor. Ömrü artar.

--Ama, ecel muayyendir deniliyor, nasıl oluyor?

--Allah-u Teâlâ Hazretleri'nin kaderiyle ilgili bir sırdan oluyor. Kader denilen esrâr-ı ilâhî ile ilgili... Allah-u Teâlâ her şeyi biliyor; evveli biliyor, ahiri biliyor, olmuşu biliyor, olacağı biliyor. Hepsi hesaba dahil oluyor. Onun için, ana babaya hayr ü hasenâtın ve sıla-i rahimin ömrü uzattığı doğrudur. Çünkü, Efendimiz öyle buyurmuş. Bu işin tekniğinin nasıl olduğu kulun üzerine lâzım değil... Allah-u Teâlâ Hazretleri onu yapıyor, oluyor.

Sen hayr ü hasenâta devam et, sıla-i rahime devam et; ömrün uzar.

* * *

Yukarıda belirtildiği gibi inan müslümanlar için teknik boyutu o kadar önemli değil ve direk inanıp iman edeceklerdir. Fakat Ateist ve inanmayanlar için gerekli bilgiyi aşağıda vermemizin uygun olacaktır:

Kişinin ne zaman öleceğini takdir eden ve belirleyen yine yaratıcımız olan ALLAH'tır. Bizim inancımıza göre böyledir.

Yani ölüm tarihimizin Allah katında belirli olması da kaderin bir parçasıdır. Ve bu mevzu kader anlaşılmadan gizemini koruyacak ve bir çok farklı yerlere çekilecektir. İnsanın ömrünün uzaması ile alakalı eleştiri getirenler aynı zamanda kader konusunu da eleştirip yok saymakta ya da şüphe ile bakmaktadır.

* * *

Allah'ın subuti sıfatları vardır. Bunlar 8 tanedir. Bu sekiz sıfatından ikincisi ilimdir. Yani Allah, geçmiş gelecek, gizli ve aşikar herşeyi bilir.

Diğer bir Allah'ın sıfatı da iradedir. Dilemesidir. Ve beşincisidir. Allah diler ve istediğini dilediği gibi yapar.

Bu mevzu ise Allah'ın ilim ve irade sıfatlarının tecellisidir.

Kader'i inkar etmek Allah'ın ilim sıfatını inkar etmektir.

Ya da Allah'ın ömrü uzatmasını inkar etmek hem ilim sıfatını inkar hem de irade sıfatına inkar etmektir.

Hadi oradan olur mu öyle şey deyip basite indirdiğimiz bir inkarın aslında başımıza neler açabileciğini görebilirsiniz!

* * *

Kişinin yapacağı iyilikten dolayı ömrünün uzaması da yine kaderinin bir parçasıdır. Yaşarken o iyiliği yaptığında kaderinde bir değişiklik olması söz konusu değildir. Zaten Allah o kişinin o iyiliği yapacağını bilir ve kaderinde de var olan o iyiliği yapmasının mükafaatı olarak ömrü uzatılmış şekilde kaderinde yazılıdır. Ve eceli de ona göre belirlenmiştir.

* * *

Teftazânî Hazretleri ise bu konuda sadaka ile ömrün uzamasının zamansal kavram olarak değil ömrünün daha bereketli ve verimli olarak geçmesi murat edilmiş olabilir diye izah etmiştir.

En doğrusunu Allah Bilir